Kültür ve Turizm Bakanlığı Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi uzmanları, Londra'daki Christie's Müzayede Evi'nin 8 Aralık 2021 tarihli 'Antiquities' müzayede kataloğunda 65 numaralı lot olarak satışa sunulan mermer 'kore torsosu'nun Anadolu kökenli olabileceğinden şüphelendi. Türkiye'nin girişimleriyle eserin satışı durduruldu ve yasa dışı yollarla Türkiye'den çıkarıldığına dair kanıtlar toplandı. İngiliz makamlarına sunulan arşiv belgeleri doğrultusunda, Didim Cumhuriyet Başsavcılığı bir soruşturma başlattı ve eserin iadesi talep edildi. Sonuç olarak, eser Türkiye'ye geri getirildi ve Ankara'daki Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde sergilenmek üzere hazırlıklar tamamlandı. Eser, yakında müzede ziyaretçilere sunulacak.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kaçakçılıkla Mücadele Daire Başkanı Zeynep Boz, 'kore' kelimesinin Yunan mitolojisinde Persephone'nin adı ve bakire anlamına geldiğini belirterek, eserin Türkiye'ye kazandırılma sürecini anlattı. Boz, 2021'de eserin satışa sunulduğunda kaçakçılıkla bilinen bir koleksiyoncunun isminin fark edildiğini ve bunun üzerine gidildiğini söyledi. "Bu durum bize bir ipucu verdi. Arşiv belgeleri ve bilimsel veriler sayesinde Anadolu kökenli olduğunu kanıtladık ve Didim Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan soruşturma ile adli iş birliği yaparak eseri ülkemize getirdik. Hepimiz için gururlu bir an oldu. İngiliz yetkililer tarafından kültür varlığı kaçakçılığıyla mücadeledeki etkinliğimizin teyit edilmesi bizi çok mutlu etti" dedi.
Boz, eserin önemine de dikkat çekti. Milattan önce 6. yüzyıla tarihlenen 'kore' figürlerinin, plastik sanatların ilk örnekleri olduğunu ve bunların erkek versiyonuna 'kouros' denildiğini belirtti. Boz, "Bu tür eserler, plastik sanatların erken örnekleridir ve Didim bölgesinde sıkça görülür. Ülkesinden koparılmış bir kültür varlığı olarak, iadesi büyük önem taşıyor. Arkeolojik objeler zamanla daha nadir hale gelir, bu parçanın iyi korunmuş olması da bizim için önemli" diye konuştu.
Anadolu Medeniyetleri Müzesi Müdürü Yusuf Kıraç, eserin müzeye kazandırılmasıyla koleksiyonlarının zenginleştiğini belirtti. Kıraç, "Eserler bilimsel makalelerle camiaya açıklanır ve hangi bölümde sergileneceğine karar verilir. Bu eser Helenistik döneme ait ve sıralama yapılarak envanter numarası verilir. Şu an sergi çalışmalarımız tamamlandı ve eser yakında ziyaretçilere açılacak" dedi.
