Sevcan Girgin/ Günboyu
Sektör temsilcileri, konut fiyatlarında talebin düştüğünü ve bu nedenle ikinci el ev sahiplerinin fiyat indirimleri yapmaya başladığını belirtiyor. Bu durum konut sektöründe duraklamaya gidildiğini işaret ediyor. Piyasada yatırım iştahının azaldığını ifade eden temsilciler, tüketicilerin artık konut yerine arsa ve tarlayı bir yatırım aracı olarak gördüklerini söylüyorlar.
Mevduattaki artış ve kredi kısıtlamaları gibi nedenlerle vatandaşlar, yatırım amaçlı konut alımından uzaklaşıyor. Son haftalarda yatırım yapmak isteyenlerin piyasadan çekildiği, ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla ev alımlarının arttığı ifade ediliyor. Bu talep düşüşü sonucunda pazarlık payının arttığı ve ev sahiplerinin fiyat indirimlerine başladığı gözlemleniyor.
Konut fiyatlarındaki yatırımın zayıflamasında öne çıkan nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
- Hürriyet'ten Gülistan Alagöz'ün haberine göre, konut kira artışlarına uygulanan yüzde 25 sınırlamanın bir yıl daha uzatılması, kira geliri beklentisi ile ev alanları olumsuz etkiledi. Bu durum, kiracılı evlerin satışlarını artırdı.
- Hızla yükselen kredi faizleri ve bankaların kredi verme konusundaki isteksizliği, alıcıları zorladı. Konut fiyatlarının artışı, bazı kesimlerde "Acaba daha fazla prim yapmaz mı?" endişesine yol açtı.
- Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) kredi kısıtlamaları, yatırım amaçlı ev almak isteyenleri en fazla zorlayan adım oldu. Bu kararla, mevcut bir evi olan bir tüketici, yeni bir ev almak istediğinde, evin değerinin yüzde 90'ı yerine yüzde 22.5'i kadar kredi çekebilecek. Örneğin; bir yatırımcı, 3 milyon lira değerindeki bir ev için 2 milyon 700 bin lira değil, 675 bin lira kredi çekebilecek. Peşinat olarak da 300 bin lira değil, 2 milyon 325 lira ödemesi gerekecek.
- Mevduat faizlerindeki hızlı yükseliş, birikimi olanlar için konut dışında alternatif bir yatırım seçeneği sunuyor.
İLK KEZ EV SAHİBİ OLACAKLARIN GÖZÜ OVP'DE
Yatırımcılar için kredi kısıtlamaları sürerken, ilk kez ev sahibi olacaklar için Orta Vadeli Program (OVP) çerçevesinde kredi kısıtlamalarının hafifletileceği veya yeni bir kampanyanın başlatılması bekleniyor.
'Dar gelirli vatandaşların konuta erişim imkânı artırılacak' denilen programda, "Kamunun uygun koşullarda sağladığı konut kredileri ilk kez konut edinimini destekleyecek, dar ve orta gelirli vatandaşlar için belirli standartlarda ve uygun fiyat aralığında olacak şekilde yeni başlayan projelere tesis edilecek” ifadelerine yer verildi.
'İNDİRİME YANAŞMAYAN MÜLK SAHİPLERİ ARTIK YOK'
Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Başkanı Hakan Akdoğan, konutta duraklama devri yaşandığını belirterek şu değerlendirmelerde bulundu:
“Piyasada yatırım iştahı yok. Şu günlerde sadece ihtiyaç amaçlı alımlar gerçekleşiyor. Ya da evini satıp yenisini almak isteyenler var. Bunun en önemli nedeni kredi musluklarının kısılması ve mevduattaki yükseliş. Vatandaş bu dönemde yatırım amaçlı ev almaktan uzaklaşıyor. Ancak kısa dönemde getirisi iyi olsa da, uzun dönemde bu tercih kâr mı zarar mı iyi değerlendirilmeli. Çünkü geçen zamanda evin değeri de yükselecek. Bankadan bekleyen tutar o evi almaya yetmeyecek”
İkinci el piyasada satıcıların pazarlık payını arttırdığını belirten Akdoğan, “Haftalık zam yapan, tek kuruş indirime yanaşmayan mülk sahipleri artık yok. Ev ilanda bekliyor, alıcı olmayınca aciliyet durumuna göre yüzde 5 ile 15 bandında indirimler yapılıyor”
'TÜKETİCİ ARSA VE TARLAYA YÖNELDİ'
Taş konu hakkındaki açıklamaların devamında şu ifadelere yer verdi:
“Tüketici konutu değil arsa ve tarlayı yatırım aracı olarak görüyor. Bu alanda satış adetleri konut satışını aştı. İkinci elde ‘alıcı piyasasına’ geçildi. Ev sahibi bugün nisan-mayıs ayındaki fiyatı kabul ediyorsa mülkünü satabiliyor. Bu da Dolar bazında yüzde 35 düşüş anlamına geliyor. Özellikle lüks konutta, 25 milyon lira üzerindeki mülklerde indirimler başladı. Geçtiğimiz aylarda 40 milyon liralık ev için 35 milyon lira teklifi reddedenler, bugün 30 milyon liraya tamam demek zorunda kalıyor. 2024 yılında da alıcı piyasasının süreceğini öngörüyorum. TL bazında fiyatlar asla düşmez, ama enflasyon artışı kadar bir artış da beklemiyorum"