Histamin bağışıklık ve sindirim sistemi içerisinde görev alan bir tür nörotransmitterdir. Histaminin görevi bedeni çevreden gelen potansiyel tehditlerden; alerjenler, toksinlerden korumaktır. Bağışıklık sistemimize yabancı bir madde girdiği anda kanda bulunan histamin seviyeleri yükselir ve zararlı mikroorganizma ile savaşır. Aynı zamanda sindirimde, bedenin kendi kendini iyileştirmesinde de rol alan histamin her daim kanda bir miktar bulunduğunu ifade eden Uzman Diyetisyen Zülal Yalçın, konuyla ilgili detaylı bilgiler verdi.
Bazı durumlarda ise kandaki histamin oranı çok yükselir. Beden ürettiği histamini yeterince hızlı atamamaya başlar. Bu da histamin intoleransını meydana getirir. Fakat bu intolerans, glüten intoleransı gibi histamin alerjisini göstermez. Sadece kanda histamin yüksekliğini işaret eder.
Kanda histamin yüksekliği neden olur?
Bazı alerjiler, bağırsak mikrobiyotasının dengesizleşmesi, çölyak hastalığı, bazı ilaçların kullanımı, genetik yatkınlık, yüksek histaminli beslenme kanda histamin yüksekliğine sebep olabilir.
Yüksekliğinin belirtileri nelerdir?
Yüksek histamin çoğu zaman alerjiye benzer semptomlarla ortaya çıkar. Fakat alerjiden en büyük farkı uzun süreli olması ve aniden belirmemesidir. Gerçek bir alerjik reaksiyon, alerjen ile bedenin temas ettiği anda, tüm şiddeti ile gerçekleşir. Histamin intoleransı ise bedende uzun bir dönem boyunca biriken histamin sonucu, kademeli olarak yaşanır.
Yüksek histamin seviyesini normale getirmek için en etkili yöntem düşük histaminli beslenmeden geçmektedir.
Düşük histaminli beslenme nedir?
Düşük histamin diyetinin temel amacı beslenmenin histamin seviyeleri üzerindeki etkisini en aza indirmektir. Fakat bu sıfır histamin diyeti demek değildir. Çevresel histamin maruziyetini sıfırlamak mümkün olamaz. Bu nedenle amaç; kişi özelinde, elverdiği kadar en aza indirgemektir.
Düşük histamin diyetinin genel kuralları
Taze, buzdolabına girmeden, uzun süre muhafaza edilmeden tüketilen gıdalarda daha düşük histamin bulunur. Olgunlaşma süreci besinlerdeki histamin seviyelerini arttırır. Buzdolabında bekletmek yerine taze gıdayı hemen dondurmak histamin yükselmesini engelleyen iyi bir muhafaza etme yoludur.
Fermente gıdaların içinde yüksek histamin bulunur.
İşlenmiş, paketli; koruyucu ve renklendirici içeren gıdaların neredeyse hepsi yüksek histaminlidir.
Kalsiyum, C vitamini, D vitamini, magnezyum, çinko, kuarsetin takviyeleri histamin seviyelerini düşürmeye yardımcı olur.
Düşük Histamin Diyeti yaşam boyu değil, kısa bir dönem; negatif semptomlar kalkana kadar sürdürülür. Bu kişiye göre değişmekle beraber 1 haftadan 1 aya kadar sürer.
Yüksek histamin içeren, uzak durulması önerilen gıdalar
Fermente gıdalar; turşu, kombucha, yoğurt,
Eskitilmiş peynirler,
Avokado,
Kuru meyveler,
Nohut,
Mercimek,
Maya içeren her tür gıda,
Sirke ve sirke içeren her tür gıda,
Konserve gıdalar,
Kırmızı biber, tarçın, karanfil.
Histamin üretimini tetikleyen, uzak durulması önerilen gıdalar
Domates,
Brüksel lahanası,
Ceviz,
Çilek,
Narenciye,
Kivi,
Ananas,
Muz,
Çikolata,
Ispanak,
Kabuklu deniz ürünleri,
Alkol
Enerji içecekleri,
Her türde çay.
Düşük histaminli, tüketilmesinde sakınca olmayan gıdalar
Organik hayvansal ürünler,
Taze balık
Yukarıdaki listelerde yer almayan taze meyve ve sebzeler özellikle; karpuz, soğan, elma, yaban mersini,
Glüten içermeyen tahıllar,
Bitkisel; Hindistan cevizi, badem, pirinç sütü,
Yumurta sarısı,
Yer fıstığı ezmesi,
Zeyntinyağı, Hindistan cevizi yağı,
Taze baharatlar; zerdeçal, zencefil, kekik.
Histamin intoleransınız olduğundan şüpheleniyorsanız bir süre boyunca Düşük Histamin Diyeti yapmak ve sonucunda kendinizi daha iyi hissedip hissetmediğinizi görmek en sağlıklı yaklaşım olacaktır. Bunun yanı sıra eğer diyetin sonucunda semptomlarınızda azalma yaşarsanız bir uzman yardımı ile histamin seviyelerini yükselten ana sebebi bulup, ortadan kaldırmaya yönelik bir yaşam tarzı oluşturulması tavsiye edilebilir.