Bilkent Üniversitesi İktisat Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Refet Gürkaynak Türkiye’de seçim sonrası para politikası ve makroekonomik beklentileri Bloomberg HT’ye değerlendirdi.
Türkiye’nin son bir buçuk yıldır derli toplu bir iktisat politikası çerçevesi olmadığını belirten Gürkaynak şöyle konuştu: Hatırlarsanız TCMB’nin düşük faiz politikası 2021’in yazında başladığı zaman ilk önce faizi indireceğiz enflasyon inecek diye başladı. Enflasyon patladı. Arkasından faizi indireceği Çin olacağız vardı. Çin olmayacağımız çok hızlı ortaya çıktı ki olsaydık da çok iyi bir şey olmayacaktı zaten.
Sonrasında faizi indireceğiz TL değer kaybediyor fakat o kazayla değil biz istediğimiz için oluyor. Cari açığı bu şekilde kapatacağız denildi. Cari açık da tarihin en yüksek düzeylerine çıktı. Dolayısıyla eğer bu sonuçlar isteniyorduysa bu politikaların zaten baştan uygulanmamalıydı denilecek bir işe başlandığını görüyoruz.
UYGULANAN POLİTİKALARIN SONUÇLARINDAN HÜKÜMET DE MEMNUN DEĞİL
Bu uygulanan politikaların sonuçlarından hükümetin kendisinin de memnun olmadığını görüyoruz. Zira memnun olsalardı bu sonuçları bu kadar değiştirmeye çalışmazlardı. Şu anda hem kur üzerinde hem menkul kıymetler fiyatları üzerinde özellikle bono tahvil fiyatları üzerinde ama Borsada ve türev enstrümanlarda da çok ağır bir kamu baskısı olduğunu ve hem mevzuatla hem telkinle bu fiyatların normalde oluşacaklar gibi oluşmalarına engel olunduğunu hepimiz görüyoruz.
Bunun nedeni en başta uygulanan ve hiçbir bütünlüğü olmayan iktisadi davranışın sonuçlarına bakıp bunun ne kadar kötü sonuçları olduğu görülmesin diye şimdi gidip ona zorla tahvil aldıracağız öbürüne aman dolar satma diyeceğiz berikini makası aç diyeceğiz diğerine çapraz kur takasını tamamen yasakladık yurtdışıyla yapamazsınız artık diyeceğiz. Bunları niye demek zorunda kalıyoruz? Yaptığımız hiçbir şeye benzemediği için. Dolayısıyla geldiğimiz noktada aslında içinde olduğumuz bir ekonomi modelinden bahsetmek ya da bir iktisat politikası çerçevesinden bahsetmek mümkün değil. Olmadığı için de eğer böyle devam edeceksek yine birşey yapmadığımız arada bir de saçma sapan şeyler yaptığımız ve sonrasında bunları beğenmeyip bunları bastırmaya çalıştığımız bir sistemle gerçekten bak maliye politikası bunu yapıyor, para politikası şunu yapıyor bu iki şey bu nedenle bir arada olabiliyor diyebileceğimiz bir normal sisteme sahip değiliz.
Hükümetin tekrar seçilmesi durumunda vatandaş yaptığınız beğendik buna devam edin dediği için seçilmiş olacak. Zaten kendileri de değiştirmeyeceklerini bu durumdan memnun olduklarını söylüyorlar.
TCMB BAĞIMSIZ OLMADAN ENFLASYONU DÜŞÜRMESİ MÜMKÜN DEĞİL
Merkez Bankası’nın bağımsız olmadan herhangi bir faiz patikasıyla enflasyonu düşürmesi mümkün değil.
İnsanları döve döve değil özledikleri bir Merkez Bankası’nı gösterebilirseniz, yaptığı kamu hizmetine saygısı olan içsel tutarlılığı olduğunu düşündüren insanlar gelirse olabilir mi olabilir. Bunun bir kısmı da bu ülkenin aklı başında bir iş yapılmasına karşı olan açlıktan işe yaracak zaten.