Eğer herhangi bir iş sözleşmesi, kıdem tazminatını gerektiren bir nedenle sona ererse, bu durumda her tam yıl için 30 günlük brüt ücret tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan fazla süren çalışma süreleri ise oranlanarak hesaplamaya dahil edilir.
Kıdem tazminatı, çalışanın brüt maaşı temel alınarak hesaplanır ve bu ödeme için belirli bir tavan ücreti bulunmaktadır. Çalışanın son brüt maaşı, 1 yıllık kıdem tazminatını belirlemede etkilidir. Örneğin, bir kişi 3 yıl boyunca bir kurumda çalıştıysa, kıdem tazminatı 3 brüt maaş tutarında.
01 Ocak 2024 tarihinden itibaren yürürlükte olan Mali ve Sosyal Haklara İlişkin Genelge, işçilere ödenecek kıdem tazminatının yıllık tavanını belirlemiştir. Bu düzenlemeye göre, 2024 yılında işçilere ödenecek kıdem tazminatının yıllık tavanı brüt 35.058,58 TL, net ise 34.792,49 TL olarak saptanmıştır.
1475 sayılı İş Kanunu'nun 14. Maddesi, 2762 sayılı Kanunla değişik 13. Fıkraya göre, işçilerin kıdem tazminatları yıllık olarak belirlenen azami emeklilik ikramiyesini aşamaz. Önceki yıllara ait düzenlemelerde, 1980 - 1982 dönemi için kıdem tazminatının belirlenen bir sınırı bulunmaktaydı.
Devlet memurlarına ödenen emeklilik ikramiyesi, hizmet yılı ve aylık gösterge üzerinden hesaplanır. 2024 yılında en yüksek devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenen emeklilik ikramiyesi, aylık gösterge, ek gösterge, kıdem aylığı toplam göstergesi, taban aylık göstergesi ve diğer faktörlere dayanarak belirlenir.
Yürürlükteki genelge ile ek göstergeler arasındaki oranlar da güncellenmiştir. Ek göstergesi 8.400 ve üzeri olanlara %255, 7.600 - 8.400 arasındakilere %215, 6.400 - 7.600 arasındakilere %195, 4.800 - 6.400 arasındakilere %165, 3.600 - 4.800 arasındakilere %145, 2.200 - 3.600 arasındakilere %85, diğerlerine ise %55 oranı uygulanmaktadır.
Örnek bir hesaplama yapacak olursak; 01.01.2024 tarihi itibariyle 1500 aylık göstergesi, 8000 ek göstergesi, 500 kıdem aylığı toplam göstergesi, 1000 taban aylık göstergesi olan bir devlet memuru için kıdem tazminatı tavanı 35.058,58 TL olarak belirlenmiştir.
Bu düzenlemeler, işçilerin kıdem tazminatlarını ve devlet memurlarının emeklilik ikramiyelerini belirlemede önemli bir role sahiptir. Her iki durumda da belirlenen tavanlar, mali haklar ve sosyal güvenlik politikaları açısından büyük önem taşımaktadır.
Kıdem tazminatı alma hakkı, 1475 sayılı Kanunun 14. maddesine göre belirli şartları sağlayan çalışanlara tanınır. Bu şartlar arasında aynı işverene bağlı en az 1 yıl çalışma süresi, iş sözleşmesinin çeşitli nedenlerle feshedilmesi veya sona erdirilmesi bulunmaktadır. Kıdem tazminatı alma hakkı, işveren ya da işçi tarafından belirli durumlar için geçerli olabilir.
